O Centrum

Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska zostało powołane przez Wojewodę Katowickiego, Wojciecha Czecha, Zarządzeniem Nr 204/92 z dnia 15 grudnia 1992 roku, które nadało również statut tej jednostce. Dokumenty te zostały zmienione Zarządzeniem Nr 154/94 Wojewody Katowickiego z dnia 22 listopada 1994 roku. Zgodnie z zarządzeniami i statutem, Centrum było państwową jednostką budżetową powołaną do badania, dokumentowania i ochrony oraz prognozowania stanu przyrody Górnego Śląska.

W związku z reformą administracyjną kraju z dniem 1 stycznia 1999 roku Centrum zostało przekazane województwu śląskiemu Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 listopada 1998 roku. Uchwałą Nr I/51/5/2002 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 17 czerwca 2002 roku został nadany statut wojewódzkiej samorządowej jednostce organizacyjnej o nazwie Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Nadzór nad Centrum wykonuje Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.

"Misją Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska jest działanie dla dobra przyrody nieożywionej i ożywionej Górnego Śląska i województwa śląskiego poprzez gromadzenie o niej wiedzy oraz działalność naukową, ochronną i edukacyjną, aby zachować tożsamość regionu oraz rolę i znaczenie jego wartości przyrodniczych" (Zarządzenie wewnętrzne nr 6/2012 Dyrektora CDPGŚ z dnia 15 maja 2012 roku).

Działalność Centrum prowadzona jest w czterech obszarach, określonych w Statucie: dokumentacja wiedzy o przyrodzie, badania naukowe, ochrona przyrody oraz edukacja przyrodnicza i upowszechnianie wiedzy o przyrodzie.

Centrum jest jedyną taką jednostką samorządową w Polsce. Sporządza informacje, opracowania i wnioski dla potrzeb Sejmiku i Zarządu Województwa Śląskiego oraz władz rządowych i samorządowych.

W kwietniu 2018 r. Centrum zostało wyróżnione Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego.

Najważniejsze osiągnięcia

• Zainicjowanie i prowadzenie regionalnej bibliografii przyrodniczej.
• Zainicjowanie i rozwijanie regionalnych baz danych o przyrodzie: jej bogactwie, stanie ochrony, zagrożeniu i potrzebach ochrony. Utworzenie Ogólnodostępnej bazy danych bio- i georóżnorodności województwa śląskiego, jako integralnej część Otwartego Regionalnego Systemu Informacji Przestrzennej BIOGEO-SILESIA ORSIP, w partnerstwie z Uniwersytetem Śląskim, współfinansowanej ze środków RPO.
• Podjęcie wieloletnich programów badań i monitoringu oraz czynnej ochrony wybranych gatunków. Prowadzenie monitoringu przyrodniczego "Wojewódzkiego Programu Aktywizacji Gospodarczej oraz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Beskidów i Jury Krakowsko-Częstochowskiej – Owca Plus” – nieprzerwanie od roku 2010. Aktywne uczestnictwo w regionalnym życiu naukowym.
• Zainicjowanie i opracowywanie regionalnych czerwonych list gatunków oraz zbiorowisk roślinnych.
• Znaczący udział w tworzeniu Europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 w województwie śląskim. Opracowanie i wdrożenie koncepcji korytarzy ekologicznych w województwie śląskim do planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz ich praktyczne wykorzystanie przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Katowicach do ocen oddziaływania przedsięwzięć na środowisko.
• Zainicjowanie, koordynowanie i opracowanie pierwszej w Polsce regionalnej "Strategii Ochrony Przyrody Województwa Śląskiego do roku 2030", przyjętej przez Sejmik Województwa Śląskiego w roku 2012.
• Stała współpraca z Urzędem Marszałkowskim w zakresie opracowywania wojewódzkich polityk, strategii, programów oraz planów zagospodarowania przestrzennego wraz z prognozami oddziaływania na środowisko.
• Zainicjowanie i prowadzenie działalności edukacyjnej dla dzieci i młodzieży, w tym również programów artystyczno-przyrodniczych.
• Zainicjowanie i prowadzenie internetowych portali informacyjnych o przyrodzie. Stworzenie koncepcji modułu Przyroda w "Otwartym Regionalnym Systemie Informacji Przestrzennej Województwa Śląskiego" (ORSIP) oraz sukcesywne udostępnianie w nim informacji przyrodniczej.
• Zainicjowanie i prowadzenie fachowej regionalnej biblioteki przyrodniczej, która gromadzi, opracowuje i udostępnia zbiory biblioteczne na miejscu oraz w Internecie.
• Zainicjowanie i prowadzenie regionalnej bazy danych o ośrodkach edukacji ekologicznej i ścieżkach przyrodniczych, udostępnianej społeczeństwu w Internecie.
• Podjęcie działalności wydawniczej, w tym wydawanie czasopism naukowych i popularnonaukowych oraz wydawnictw seryjnych. Sukcesywna digitalizacja publikacji i udostępnianie ich w Internecie.
• Zainicjowanie, koordynowanie i prowadzenie kolekcji przyrodniczych wydawnictw cyfrowych Natura Silesiae w ramach Śląskiej Biblioteki Cyfrowej.

Centrum w Internecie

W 2014 roku z okazji jubileuszu 20-lecia działalności Centrum odbyły się dwie konferencje naukowe. Relacje z tych wydarzeń zamieszczono na stronach:

20 lat działalności Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska

Relacja z obchodów 20-lecia działalności Centrum

W grudniu 2017 roku przypadała rocznica 25-lecia działalności Centrum. Uroczyste obchody tego jubileuszu odbyły się dnia 16 maja 2018 roku w historycznej Sali Sejmu Śląskiego, pod honorowym patronatem Marszałka Województwa Śląskiego Wojciecha Saługi. Patronatu medialnego udzieliły Radio Katowice i Telewizja Katowice. Relacje z tego wydarzenia zamieszczono na stronie:

http://www.cdpgs.katowice.pl/przeglad-aktualnosci/343-relacja-z-obchodow-jubileuszu-25-lecia-centrum

Z okazji jubileuszu Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska zostało odznaczone przez Sejmik Województwa Śląskiego Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego.

Działalność Centrum w latach 1992-2017 w liczbach przedstawia się następująco.

Działalność dokumentacyjna, prowadzona w formie baz danych, zamyka się 105886 rekordami o różnorodności biologicznej, 2134 rekordami o obszarach chronionych i 2306 o obszarach godnych ochrony, 794 rekordami o ochronie czynnej i monitoringu przyrody, 3384 rekordami o ścieżkach przyrodniczych i ośrodkach edukacji ekologicznej oraz 797 innymi rekordami o przyrodzie.

Pracownicy Centrum w okresie 25 lat działalności realizowali 37 tematów badawczych, w tym 13 wieloletnich. Badania te były publikowane w ponad 200 artykułach i komunikatach naukowych oraz w ponad 300 artykułach i komunikatach popularnonaukowych.

Do roku 2017 Centrum podjęło 21 działań z zakresu ochrony czynnej (drzewa pomnikowe – 883, gniazda bociana białego – 34, nietoperze – 146 interwencji), 145 interwencji (z czego 115 w formie pisemnej), wykonało 27 inwentaryzacji i odbyło 98 wizji terenowych, udzieliło 46 konsultacji, odbyło 52 narady i spotkania, wydało 221 opinii i opracowało 6 ekspertyz, a także złożyło 38 wniosków.

W latach 1996-2017 przeprowadzono łącznie ponad 1000 działań edukacyjnych, w tym 468 warsztatów terenowych, 559 prelekcji i wykładów, 13 konkursów i 11 wystaw. Uczestniczyło w nich ponad 31000 osób, głównie młodzież szkolna. Upowszechnianie wiedzy odbywa się także poprzez prowadzenie serwisów internetowych i społecznościowych.

W latach 1995-2017 Centrum było wydawcą pięciu tytułów publikacji ciągłych (czasopisma i wydawnictwa ciągłe – łącznie 126 tomów i numerów), 20 tomów wydawnictw zwartych, 2 wydawnictw multimedialnych i 4 plakatów.

Zbiory biblioteczne zawierają 11639 woluminów wydawnictw, zbiorów kartograficznych i specjalnych oraz 14326 pozycji inwentarzowych zbiorów fotograficznych.

Z okazji jubileuszu ukazał się specjalny numer biuletynu "Przyroda Górnego Śląska" 93/2018 pod hasłem: "Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska - 25 lat w służbie ochrony przyrody". Zapraszamy do lektury (kliknij na okładkę lub pobierz w załącznikach na dole strony).

Załączniki:

PrzyrodaGornegoSlaska_2018_nr93.pdf

[Przyroda Górnego Śląska nr 93/2018]

1761 kB